Sahir

Müminlerden Allah'a itaat eden ve etmeyen herkesin arkasında namaz kılmak caizdir. Çünkü Hz. Peygamber sallellahu aleyhi vesellem şöyle buyuruyor.

“Allah'a itaat eden ve itaat etmeyen her müminin arkasında na*maz kılın.” [240] Bu hadîs'i Dârekutnî, Ebû Hureyre'den, yine Beyhakî de Ebû Hureyre'den rivayet etmişlerdir. Beyhakî bu hadis'e: “İtaatkâr olan ve olmayan herkes ile beraber cihad edin.” ibaresini de ilâve et*mektedir.

Fasık ve facir de olsa imamın arkasında cemaatla ve Cuma namazı kılmayı terk eden kişi ilim adamlarının çoğunluğuna göre, bidat ehlidir. Doğrusu böyle bir kimsenin arkasında namaz kılınır ve iade edilmez İbn-i Mes'ûd ve diğer sahabiler, içki içmesine rağmen Velld b. Ukbe b. Ebî Muît'in arkasında namaz kılmışlardır. Hatta bir kerre onlara sabah namazını dört rekât olarak kıldırmıştı. “Münteka” adlı kitapta zikredildiğine göre, Ebû Hanîfe'ye ehl-i sünnetin bu konudaki görüşü sorulunca şöyle cevap verdi:

“Hz. Ebû Bekir ile Hz. Ömer'i üstün tutman, Hz. Osman ile Hz. Ali'yi sevmen, mestler üzerine mesh etmeyi caiz görmen ve itaatli itaatsiz her müminin arkasında namaz kılınandır” cevabını verdi.

İmam Âzam yine “El-Vasıyye” adlı kitabında şeyle diyor.

“Sonra ikrar ederiz ki Hz. Peygamber sallellahu aleyhi vesellem'den sonra ümmetin en faziletlisi ve en hayırlısı Hz. Ebû Bekir, sonra Hz.Ömer, sonra Hz. Osman, sonra Hz. Ali'dir. Çünkü Allah Teâlâ bunun hakkında şöyle buyuruyor:

“Önce geçen ilk müslümanlar bunlar dereceleri en yüksek olan*lardır... Naîm Cennetindedirler.” [241]

Bu sahabîlerden ilk olarak halifeliğe geçenler daha faziletlidir. Onları Allah'tan korkan her mümin sever, münafıklar ve kötüler ise sevmez.

İmam Âzam bu hususta yine aynı kitapta şöyle diyor: İkrar ede*riz ki, seferde bulunmayan kimse için mestler üzerine mesh etmek bir gün bir gece, misafir için üç gün üç gecedir. Zira Hadis öyle gel*miştir.

Yine söylediğimiz gibi, kim mest üzerine mesh etmeyi inkâr ederse küfründen korkulur. Çünkü Mest üzerine mesh etmeyi sün*net kılan hadis, lafzı yönden Tevatür etmiş hadislere yakındır. Bu hadis her ne kadar lafzı bakımından tevatür etmiş değilse de mâna yönünden mütevatirdir.

İmam Âzam, daha sonra o kitapta şöyle diyor:

“Seferde namaz*ları kısaltarak farzlarını iki rekât kılmak ve Ramazan ayında yine sefer halinde iken iftar etmek, Kitabın nassı ile sabit olan bir ruh*sattır.Seferde namazların iki rekât kılınması hususunda Allah Teâlâ şöyle buyuruyor:

“Sefere çıktığınız zaman, namazı kısaltmanızda bir sakınca yoktur.” [242]

Seferde iftar konusunda da şöyle buyuruyor:

“Kim hasta olursa, yahut seferde bulunursa, diğer günlerden sayılı günlerle orucunu kaza etsin.” [243]

Birinci âyette “Namazları kısaltmakta bir sakınca yoktur.” ruh*satı amel bakımından vaciptir. Çünkü Hz. Peygamber sallellahu aleyhi vesellem bu hususta şöyle buyuruyor:

“Seferde namazı kasr etmek, Allah'ın size verdiği bir sadaka*dır. Allah'ın sadakasını kabul edin.” [244]

İşte bu sebepten misafir seferde dört rekât kılarsa günahkâr olur. İkinci âyetteki oruç tutmamakta serbest oluş hakkındaki ruh*sat ise delalet bakımından açık değildir. Belki Zahirîler, seferde oru*cu terk etmenin vacib olduğunu ve seferden sonra da kaza edilme*sinin gerekli olduğu görüşünü kabul etmişlerdir.

Ruhsat şu âyetten istifade edilmiştir.

“Oruç tutmanız, sizin için ziyade hayırlıdır.” [245]
Fıkh-ı Ekber Serhi