Yolculukta
 

1- Yolculuk yapanın yolculukta beraberinde iki ve daha çok kimse
bulunmasına özen göstermelidir. Çünkü İbn Huzeyme, Hakim, Tirmizî,
es-Sünenü'l-Kübrâ'da Beyhakî, Ebû Dâvûd, Muvatta'da Malik, Müsned'de
Ahmed'in rivayet ettiğine göre Amr b. Şuayb babasından, o dedesinden;
Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur:
"Bir binici şeytadır. İki binici iki şeytandır. Üçü ise kafiledir."
Ahmed'in lafzı bu şekildedir. el-Fethu'r-Rabbânî'de hadisin hasen
olduğunu belirtmektedir. [129]
İbn Kuteybe hadisin manası hakkında şunları söylemektedir: "Nasıl ki bir
hırsız ve yırtıcı hayvan bir kişiyi gözleri kesiyorsa, şeytanın da gözü bir
kişiyi keser. Bu sebeple tek başına yola çıkarsa belâya maruz
kalacağından bir şeytan demektir. İki binici ise iki şeytandır. Çünkü
herbirisi böyle bir şeye maruzdur. Çünkü bunların herbirisi yolculukta
tek başına kalmayı seçtiğinden ötürü şeytanın yolunu izlemiş olur."
[130]
Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem'in: "Üç kişi ise bir kafiledir" diye
buyurması bu şekilde yalnızlığın ortadan kalkması, ünsiyetin meydana
gelmesi ve başkalarının onlara zarar verme ümitlerinin kesilmesinden
ötürüdür.
Bu Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem'in Ebu Bekr Radıyallahu anh
ile beraber iki muhacir olarak çıkmaları ile çelişmemektedir. Buna
sebep ise, müşriklerin kendilerine zarar vereceklerinden korkmaları
yahutta yolculukta tek başına yolculuk yapmasının mekruh olmayışı,
onun özelliklerinden olmasıdır. Çünkü bu o başkasından farklı olarak
şeytanın şerrinden emniyet altında idi. Nitekim Hafız el-Irakî de böyle
demiştir.
Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem'in haberciyi tek başına
göndermesi ise, onunla gönderilen haberin ulaştırılmasında süratin
gerekli oluşundan dolayıdır. Bununla birlikte ona yolda göreceği
arkadaşlarla birlikte yol almasını da emrederdi. Buna göre çelişki
olduğu iddiasında bulunan birtakım sapıkların iddiaları da çürütülmüş
olmaktadır. [131]
2- Yolculuk ve benzeri hallerde herhangi bir yerde konaklama
esnasında vadilere ve yollara dağılmayı terketmek ve birarada
bulunmaya dikkat etmek:
Ebû Dâvûd, Sünen'inin Cihad bahsinde rivayet ettiğine göre Ebu Salebe
el-Huşeni Radıyallahu anh dedi ki: İnsanlar bir yerde konakladıkları
vakit vadilere ve dağ yollarına dağılırlardı. Rasûlullah Sallallahu aleyhi
vesellem şöyle buyurdu:
"Sizin bu dağ yollarına ve vadilerine dağılma haliniz var ya; şüphesiz bu
haliniz şeytandandır." (Ebu Salebe) dedi ki: “Artık bundan sonra bir
yerde konakladılar mı mutlaka birbirlerine yakın olurlardı. Öyle ki
üzerlerine bir örtü bırakılacak olursa hepsini kapatabilirdi.”
Hadisi aynı şekilde İbn Hibban Sahih'inde [132], Hakim de sahih
olduğunu belirterek [133] ve Beyhâkî es-Sünenü'l-Kübra'da [134] rivayet
etmişlerdir. Avnu'l-Mabud'da "sizin bu dağılmanız şeytandandır" lafzının
manası "Allah'ın dostlarını korkutmak ve düşmanlarını harekete
geçirmek için..." diye açıklamıştır.
[1] Cinler, ileride tanımları yapılırken görüleceği üzere gerçek suretleri ve
tabiatları üzere görülemezler. Böylelikle bu görüş ile onların insan, yılan, köpek ve
başka şekillerde şekillenebileceklerine dair gelmiş rivayetler arasında bir çelişki
olmadığı ortaya çıkmaktadır. Bu yolla da İmam Şafiî'nin: "Her kim cinleri gördüğünü
iddia ediyorsa biz onun şehadetini kabul etmeyiz" sözü de doğru bir şekilde
anlaşılabilmektedir. Bunu Ebu Nuaym, el-Hilye (IX, 141)'de zikretmiş bulunmaktadır
ki, onların gerçek suret ve tabiatlarında görülmeleri iddiasını kastetmektedir