musemma

Kelamcı ve meşhur müfessir Fahreddin Râzi Tefsir-i Kebir adlı eserinde sihrin sekiz çeşidini saymıştır.Şimdi Fahreddin Râzi?nin tefsirindeki sihrin çeşitlerini görelim:
1-)Eski zamanda yaşamış Keldani?ler ile Kestani?lerin sihri.Bunlar yıldızlara tapan,yıldızların bu kainatı idare ettiğini zanneden, hayır ile şerrin, mutluluk ile uğursuzluğun yıldızlardan olduğuna inanan bir topluluk olup, Hak Teâla?nın görüşlerini geçersiz kılmak ve mezheplerini reddetmek için Hz İbrahim?i gönderdiği kavimdir.

2-)Sihrin ikinci çeşidi, vehim sahiplerinin ve kuvvetli nefislerin(ruhların)sihri.Bunl ar öyle sanırlar ki, insanın ruhu terbiye ve tasfiye ile kuvvetlenir ve tesir gücünü arttırır.İdraki, gizli kapalı şeyleri algılayacak derecede gelişir, iradesi de kendi dışında bir takım olayları etkileyecek derecede güçlenir.O zaman istediği bir çok şeyleri yapar, eşya da canlılar da ve diğer insanlar da kendi bedeninde ki gibi tasarruf eder.Hatta o dereceye varır ki bir irade ile bünye ve şekilleri değiştirebilir, isterse öldürür ve yeniden diriltir, varı yok, yoku var edebilir.Fakat ruhun bu derece güç kazanması, bir ilahi ihsan olmadan, yalnızca çalışmayla elde edilebilir bir şey olduğunu farz etmek evhamdan öte bir şey değildir.M.Hamdi Yazır sihrin en aldatıcı ve en tehlikeli çeşidinin bu kısmı olduğunu söylemiştir.

3-)Sihrin üçüncü çeşidi, yerdeki ruhlardan yardım dilemektir.Cinlerden yardım hususundaki görüşe gelince Müteahhir Felsefeciler ve Mutezile uleması bunu kabul etmemiştir.Ama önde gelen felsefecilere gelince, onlar bu hususla ilgili hükmü inkar etmemişlerdir ve ?Ervâh-ı Arziye?(yere ait ruhlar)diye isimlendirmişlerdir.Bunlar kendi aralarında farklılık gösterirler.Bunların bir kısmı hayırlı, bir kısmı da şerlidir.Hayırlı olan mümin cinler; şerli olanlar ise cinleri kafirleri ile şeytanlardır.Bu ruhların belli sebepler altında insanların ilişki ve bağlantı sağlayıp sağlayamayacakları ilmi bir şekilde tetkik edilip ortaya konamamıştır, lakin bu yola yapılacak sihirlerin varlığını inkar eğil, kabul etmek gerekir.

4-)Sihrin,dördüncü çeşidi, tahayyulat ve gözbağcılığıdır.Yani gözü yanıltmak el çabukluğu denilen sihirlerdir ki bunlara sihirden ziyade hokkabazlık ve şa?beze adı verilir.Bunun esası duyuları aldatmadır.Bu tıpkı vapurda ve trende giderken sahili hareket ediyor gibi görmeye benzer ve dilimizde buna ?gözbağcılığı?denilir.

5-)Sihrin beşinci çeşidi, bazen geometrik(hendesî) oranlara göre ve bazen de çeşitli sanat hilelerine göre yapılmış aletlerin birleştirilmesi ile ortaya çıkartılan, insanı şaşırtan işlerdir.Firavun?un sihirbazlarının sihri de bu çeşittendir.Zamanımızda fen ve tekniğin gelişmesi, gerek mekanik gerek elektronik açıdan bunlara bir çok misaller vermeye elverişlidir.Sinemalar bunun çok canlı bir misalidir.

6-)Sihrin altıncı çeşidi, ilaçların özelliklerinden istifade edilerek yapılan sihirlerdir.Mesela, insanın yemeğine aklı uyuşturan bazı ilaçların konulması, sarhoş edici uyuşturucuların katılması.

7-)Sihrin yedinci çeşidi kalbi bağlamaktır.Bu da sihirbazın İsm-i Â?zam duasını bildiğini,cinlerin kendisine itaat edip pek çok işte kendisine boyun eğdiklerini iddia etmesidir.Onun bu sözlerini dinleyen zayıf akıllı ve temyiz kabiliyeti olmayan birisi olduğunda bunların gerçek olduğuna inanır ve kalbi buna bağlanır.Böylece bu kimsede bir çeşit korku ve çekingenlik hasıl olur.Korku meydana geldiğinde, hissi kuvvetleri zayıflar böylece sihirbaz ona o zaman istediğini yapabilir
8-)Sihrin sekizinci çeşidi şudur:Koğuculuk ve kışkırtmacılık gibi şeylere gayret etmekte, latif ve gizli şeylerdendir.Bu, insanlar arasında yaygındır.

İşte bütün bu saydıklarımız sihrin kısımları, çeşitleri ve bölümleri hakkında söylenen sözlerdir.
kaynak:Fahreddin Razi